Waarom codependents te snel kwetsbaar zijn

Veel codependents groeiden op met emotionele verwaarlozing of instabiliteit. Ze leerden onbewust dat liefde moet worden verdiend, en dat je jezelf volledig moet openstellen om verbondenheid te voelen.

Het gevolg is dat je snel vertrouwen geeft aan anderen, je grenzen niet goed voelt, kwetsbaarheid verwart met verbinding en jezelf vaak overvraagt in de hoop op begrip of bevestiging.

Deze diepe overtuiging maakt dat je, ook als volwassene, jezelf al in het begin van een relatie volledig geeft. Je vertrouwt snel, stelt geen grenzen, deelt je binnenwereld en hoopt zo op verbinding. Maar manipulatieve mensen, en zeker narcisten, herkennen deze openheid. Niet vanuit zorg, maar vanuit controle.

Wat je deelt met open hart, wordt in een ongezonde dynamiek vaak niet gekoesterd, maar tegen je gebruikt. Zeker bij narcistische personen gebeurt dit geraffineerd en pijnlijk precies.

In de beginfase van een toxische relatie lijkt alles veilig. Je voelt je gezien, gehoord, zelfs speciaal. Je deelt je diepste gevoelens, je angsten, je verleden. Maar die openheid wordt zorgvuldig opgeslagen.

Narcisten en manipulatieve mensen zoeken kwetsbaarheid om het te gebruiken als controlemechanisme. 

Ze kunnen:

• Jouw diepste angsten en pijnpunten in de beginfase van de relatie verzamelen en later tegen je gebruiken.

• Je gevoelens ontkrachten en verdraaien, zodat je je schaamt of schuldig voelt om wie je bent.

• Emotionele manipulatie gebruiken om je afhankelijk te maken van hun goedkeuring.

• Jouw vertrouwen misbruiken door je geheimen of gevoelens tegen je te keren in ruzies of publieke situaties.

Zo ontstaat een vicieuze cirkel: jij geeft steeds meer van jezelf, terwijl zij steeds meer grip krijgen.

Kwetsbaarheid is geen zwakte. Het is een geschenk. Maar geen geschenk voor iedereen. Het vraagt om onderscheidingsvermogen.

Bewuste kwetsbaarheid betekent dat jij bepaalt wie toegang krijgt tot jouw binnenwereld, wanneer jij jezelf opent en of het op dat moment veilig voelt.

Je hoeft jezelf niet af te sluiten om veilig te zijn.

Maar je mag leren afstemmen.

Soms voelt kwetsbaarheid verbindend. Soms verwarrend.

Maar hoe weet je of jouw openheid ontvangen wordt met respect of later toch iets anders blijkt te betekenen dan je dacht?

Wanneer kwetsbaarheid NIET veilig is:

• Je voelt je gepusht om snel iets persoonlijks te delen

• Je ervaart schaamte of ongemak na het delen

• Je kwetsbaarheid wordt weggewuifd of gebruikt als munitie

• Jij bent steeds degene die zich openstelt, zonder wederkerigheid

Wanneer kwetsbaarheid WEL krachtig is:

• De ander ook open is en veiligheid voelbaar is
• Je jezelf niet onder druk gezet voelt om alles direct te delen
• Jouw gevoelens erkend en gerespecteerd worden
• Je je veiliger voelt na het delen, niet onveiliger

Kwetsbaarheid moet verdiend worden, niet zomaar weggegeven. Het is een geschenk dat je selectief geeft aan mensen die jouw vertrouwen waard zijn.

Na ervaringen van misbruik of manipulatie lijkt het soms veiliger om jezelf volledig af te sluiten.

Misschien heb je jezelf zelfs beloofd: “Ik laat niemand ooit nog zo dichtbij komen.”

Maar een gesloten hart is geen bescherming. Het is een litteken.

Gelukkig is er een andere weg van bewuste versterkende kwetsbaarheid in plaats van onbewuste overgave.

Als je in het verleden gekwetst bent omdat je te snel gaf, is het begrijpelijk dat je terugschrikt.

Maar je hoeft niet minder te voelen. Je mag bewuster kiezen.

De sleutel ligt in afstemming, niet in afsluiting.

Wat je nodig hebt, is niet hardheid, maar helderheid.

• Leer de signalen van je lichaam herkennen

• Deel kleine stukjes van jezelf en observeer wat er gebeurt

• Laat vertrouwen groeien op jouw tempo

• Eer je grenzen, ook als dat betekent dat je even niets deelt

Je hoeft je hart niet te verharden om het te beschermen.

Je hoeft jezelf niet te verstoppen om veilig te zijn.

Je mag voelen. En tegelijk bewust kiezen wie dat deel van jou mag ontmoeten.