Waarom zoveel mensen vastlopen in de zorg
Wat protocollen en medicatie vaak niet aanraken
In Nederland gebruiken miljoenen mensen antidepressiva of kalmeringsmiddelen. Alleen al vorig jaar ontvingen bijna 1,2 miljoen mensen antidepressiva via de apotheek, en 1,3 miljoen benzodiazepines. Daarbovenop komen de honderdduizenden mensen die antipsychotica gebruiken. Ondertussen stonden meer dan honderdduizend mensen op wachtlijsten, waarvan de helft langer dan twee tot drie maanden moest wachten.
Dat zijn geen cijfers uit een rapport. Dat zijn levens.
In bijna elk gezin, elke straat en elke werkvloer zijn mensen die vastlopen in een systeem dat hen geen echte uitweg biedt. En toch wordt er vaak niet naar de kern gekeken.
In plaats van werkelijk te luisteren, in plaats van tijd te nemen voor iemands verhaal, wordt er gewerkt vanuit lijstjes en protocollen. Er worden snel labels geplakt, diagnoses gesteld en recepten uitgeschreven. En waar dat gebeurt, raakt men de kern niet.
Ik hoor het telkens opnieuw in mijn praktijk.
Mensen vertellen hoe ze in korte tijd een label kregen, hoe ze medicijnen meekregen maar nooit écht gezien of gehoord werden. Hoe er geen aandacht was voor wat er werkelijk onder hun klachten lag: de patronen, de wonden, de dynamiek.
Soms raakt zelfs een behandelaar persoonlijk getriggerd door het verhaal van een cliënt. Soms zit iemand zelf verstrikt in codependentie of vertoont narcistische trekken. En ja, dat gebeurt ook in de zorg.
Het gevolg is voorspelbaar maar schrijnend. Verkeerde diagnoses, verkeerde behandelingen, verkeerde medicatie. En opnieuw een mens die zich niet gehoord voelt.
Niet iedereen die vastloopt is codependent, maar heel veel mensen wel.
En juist dat wordt zelden herkend. Codependentie gaat veel verder dan te empathisch zijn of te veel geven. Het is een diepe dynamiek die levens kan verwoesten. Toch zijn er nog steeds talloze behandelaars die niet weten wat codependentie werkelijk is, laat staan hoe destructief de wisselwerking met narcisme kan zijn en wat er nodig is om die te doorbreken.
Ik sprak onlangs iemand die jarenlang binnen de GGZ had gewerkt. Zelfs zij had er nog nooit van gehoord. En dat is geen uitzondering. Ook artsen en therapeuten vragen mij geregeld om uitleg of brieven richting instanties, omdat de kennis ontbreekt. Gelukkig staan sommigen open voor een andere benadering. Maar hoeveel mensen krijgen die kans niet?
Wanneer iemand niet gezien en gehoord wordt, verdwijnt de pijn niet.
Ze blijft bestaan, sluimert onder de oppervlakte en sijpelt onvermijdelijk door in relaties, gezinnen en generaties. Wat niet erkend wordt, wordt onbewust doorgegeven. Zo dragen volgende generaties de last van iets wat nooit ruimte heeft gekregen.
We zien het overal terug in de samenleving. De stijgende aantallen burn-outs, depressies en langdurige uitval zijn geen op zichzelf staande problemen. Ze zijn het gevolg van een systeem dat de mens kwijtraakt in zijn eigen herstel.
Het probleem zit niet alleen in de GGZ.
Het gebeurt bij huisartsen, psychiaters, ziekenhuizen en instellingen. Overal waar de druk hoog is, de tijd schaars en protocollen belangrijker zijn geworden dan menselijk contact.
Maar herstel vraagt iets anders.
Het vraagt tijd, veiligheid, en een plek waar je écht gezien wordt. Niet alleen met je symptomen, maar met wie je bent daaronder.
Omdat er geen tijd of bewustzijn is om stil te staan bij iemands verhaal, grijpt men vaak naar medicatie. Voor sommigen kan dat tijdelijk steun bieden. Maar voor heel veel mensen wordt het een surrogaat, iets dat gevoelens afvlakt, emoties onderdrukt en de afstand tot zichzelf vergroot.
De kern blijft onaangeraakt.
En daardoor blijven mensen ronddraaien in hetzelfde patroon, steeds verder verwijderd van zichzelf.
De grootste misvatting is dat mensen behandeld worden als klachten die opgelost moeten worden, in plaats van als mens die gezien wil worden.
Herstel en thuiskomen in jezelf vragen om het tegenovergestelde. Om vertraging. Om voelen. Om laag voor laag terug te keren naar je eigen kracht.
In de kern verlangt ieder mens niet naar een diagnose, maar naar erkenning, naar echt contact, naar het gevoel dat hij of zij er mag zijn.
Wil je begrijpen waarom codependentie zo vaak gemist wordt binnen de reguliere hulpverlening, en waarom symptoombestrijding niet werkt?
Lees de blog: Waarom je jezelf blijft kwijtraken ondanks alle hulp