Waarom zoveel mensen vastlopen in de zorg
Wat protocollen en medicatie vaak niet aanraken
In Nederland gebruiken miljoenen mensen antidepressiva of kalmeringsmiddelen. Alleen al vorig jaar ontvingen bijna 1,2 miljoen mensen antidepressiva via de apotheek, en 1,3 miljoen benzodiazepines. Daarbovenop komen honderdduizenden mensen die antipsychotica gebruiken. Ondertussen stonden meer dan 100.000 mensen op wachtlijsten, waarvan de helft langer dan twee tot drie maanden wachtte.
Dat zijn geen cijfers in een rapport. Dat zijn levens. In bijna elk gezin, elke straat en elke werkvloer zijn mensen die vastlopen in een systeem dat hen geen echte uitweg biedt. En toch wordt er vaak niet naar de kern gekeken.
In plaats van écht luisteren, in plaats van tijd nemen voor iemands verhaal, wordt er gewerkt vanuit lijstjes en protocollen. Er worden snel labels geplakt, diagnoses gesteld en recepten uitgeschreven.
Waar de kern niet wordt geraakt
Ik hoor het telkens opnieuw in mijn praktijk. Mensen vertellen hoe ze in korte tijd een label kregen. Hoe ze medicijnen meekregen, maar nooit écht gezien of gehoord werden. Hoe er geen aandacht was voor wat er werkelijk onder hun klachten lag: de patronen, de wonden, de dynamiek.
Soms raakt zelfs een behandelaar persoonlijk getriggerd door het verhaal van een cliënt. Soms zit iemand zelf verstrikt in codependentie, of vertoont zelfs narcistische trekken — en ja, dat gebeurt óók in de zorg.
Het gevolg? Verkeerde diagnoses, verkeerde behandelingen, verkeerde medicatie. En opnieuw een mens die zich niet gehoord voelt.
Codependentie wordt zelden herkend
Niet iedereen die vastloopt is codependent. Maar heel veel mensen wél.
En juist dát wordt zelden herkend.
Codependentie gaat veel verder dan ‘te empathisch zijn’ of ‘te veel geven’. Het is een diepe dynamiek die levens kan verwoesten. Toch zijn er nog steeds talloze behandelaars die niet weten wat codependentie is, laat staan hoe destructief de wisselwerking met narcisme kan zijn en wat er nodig is om die werkelijk te doorbreken.
Ik sprak onlangs iemand die jarenlang bij de GGZ had gewerkt. Zelfs zij had er nog nooit van gehoord. En dat is geen uitzondering. Ook artsen en therapeuten vragen mij geregeld om uitleg of brieven richting instanties, omdat de kennis ontbreekt. Gelukkig staan sommigen open voor een andere benadering. Maar hoeveel mensen krijgen die kans níet?
Pijn die niet erkend wordt, verdwijnt niet
Wanneer iemand niet gezien en gehoord wordt, blijft de pijn bestaan. En die pijn stopt niet bij die ene persoon. Ze sijpelt door in relaties en gezinnen, en raakt onvermijdelijk ook de kinderen.
Wat niet verwerkt wordt, wordt onbewust doorgegeven. Zo dragen volgende generaties de last van iets wat nooit erkend of geheeld is.
We zien dit terug in de samenleving: in de stijgende aantallen burn-outs, depressies en langdurige uitval. Dit zijn geen uitzonderingen, dit is een patroon.
Het probleem zit in het systeem zelf
Het probleem beperkt zich niet tot de GGZ.
Het gebeurt bij huisartsen, psychiaters, ziekenhuizen, instellingen. Overal waar de druk hoog is, de tijd krap en protocollen belangrijker zijn geworden dan menselijk contact.
Maar heling vraagt iets anders.
Heling vraagt tijd.
Heling vraagt veiligheid.
Heling vraagt dat je je écht gezien en gehoord voelt — niet alleen je symptomen, maar de mens die eronder zit.
Medicatie is geen oplossing voor gemiste bedding
Omdat er geen tijd en bewustzijn is om stil te staan bij iemands verhaal, grijpt men vaak naar medicatie. Voor sommigen kan dat tijdelijk steun geven. Maar voor heel veel mensen wordt het een surrogaat — iets wat gevoelens afvlakt, emoties onderdrukt en de afstand tot zichzelf vergroot.
De kern blijft onaangeraakt. En daardoor blijven mensen ronddraaien in hetzelfde patroon. Ze raken zichzelf steeds verder kwijt.
Wat écht nodig is
De grote fout is dat mensen behandeld worden als klachten die opgelost moeten worden, in plaats van als mens die gezien wil worden.
Heling en thuiskomen in jezelf vragen om het tegenovergestelde:
Om vertraging.
Om voelen.
Om laag voor laag terug te keren naar je eigen kracht.
In de kern verlangt ieder mens niet naar een diagnose, maar naar erkenning, naar écht contact, naar het gevoel dat je er mag zijn.
Wil je begrijpen waarom codependentie zo vaak gemist wordt binnen de reguliere hulpverlening, en waarom symptoombestrijding niet werkt?
Lees de blog: Waarom je jezelf blijft kwijtraken ondanks alle hulp