Blame Shifting, Gaslighting & Silent Treatment
Wanneer manipulatie zo subtiel is dat jij jezelf de schuld blijft geven

Je weet dat er iets niet klopt.
Maar elke keer als je er iets van zegt, wordt het verdraaid, genegeerd of omgedraaid naar jouw fout.
In deze blog neem ik je mee in drie subtiele maar verwoestende vormen van narcistische manipulatie:
de stille behandeling, blame shifting en gaslighting.
Ze zijn vaak moeilijk te herkennen, juist omdat ze zó geraffineerd zijn.
Je leest hoe deze tactieken werken, wat ze met je zenuwstelsel en zelfbeeld doen
en vooral hoe je stap voor stap terugkomt bij helderheid, zelfrespect en innerlijke kracht.
Silent Treatment
The Silent Treatment is geen radiostilte. Het is een vorm van emotionele controle. Zonder woorden, zonder uitleg, met ijzige afstand en met één boodschap: “Jij hebt iets verkeerd gedaan.”
Voor iemand met een geschiedenis van afwijzing of hunkering naar goedkeuring, voelt deze stilte als straf. In dit del ontdek je hoe narcisten stilte inzetten als machtsmiddel, wat dit doet met je zenuwstelsel en hoe jij terugkomt bij je stem, je grenzen en je waarheid.
Wat is The Silent Treatment?
Het opzettelijk negeren of emotioneel afsluiten van de ander. Niet uit onmacht, maar als strategisch wapen. De narcist gebruikt stilte om je te straffen, te controleren of afhankelijk te maken.
“Je hebt iets fout gedaan. En ik bepaal wanneer je weer mag bestaan.”
Wat doet het met jou als codependent?
Als je bent opgegroeid met emotionele afwijzing of onvoorspelbare liefde, triggert deze stilte je diepste angst:
“Wat als ik niet goed genoeg ben?”
Je probeert de verbinding te herstellen…
- Door jezelf weg te cijferen
- Door excuses aan te bieden
- Door je gevoel te negeren
En precies dát geeft de ander controle.
Waarom gebruiken narcisten deze stilte?
Niet om af te koelen. Maar om macht te behouden.
The Silent Treatment wordt bewust ingezet:
- Zodra jij een grens stelt
- Wanneer jij helder wordt
- Als je hun gedrag durft te benoemen
Stilte wordt dan geen rust.
Maar een aanval in de vorm van afwezigheid.
Hoe herken je het?
1. Je wordt ineens genegeerd, zonder uitleg
2. Je excuses worden koud afgewimpeld
3. Je emoties worden afgestraft met zwijgen
4. Jij voelt schuld, terwijl jij de genegeerde bent
5. Je gaat pleasen om de stilte te doorbreken
De schade van langdurige stilte
Stilte lijkt onschuldig, maar deze vorm is dat niet.
Het kan leiden tot:
- Angst om jezelf uit te spreken
- Emotionele verlamming of paniek
- Verlies van zelfrespect
- Hyperfocus op de ander
- Zenuwstelsel dat niet meer tot rust komt
Het is gaslighting zonder woorden. En het werkt zolang jij denkt dat het jouw fout is.
Wat kun je doen?
✔️ Erken dat het geen gezonde stilte is, maar manipulatie
✔️ Stop met pleasen of schuld op je nemen
✔️ Herstel je verbinding met jezelf en jouw waarheid
Je hoeft niet te vechten voor aandacht die je expres wordt onthouden.
Je verdient liefde die niet verdwijnt zodra jij je waarheid uitspreekt.
Jij mag weer spreken
Je hoeft deze stilte niet langer op te vullen met excuses, angst of zelfverraad.
Je mag:
- Je eigen stem terugvinden
- Je waarheid serieus nemen
- De controle verbreken door jouw aanwezigheid
Zodra jij uit de stilte stapt, stopt hun macht.
Blame Shifting – Waarom Jij Altijd de Schuld Krijgt
Blame shifting is niet alleen pijnlijk, het is een tactiek die bedoeld is om je gevangen te houden in verwarring.
Als je bent opgegroeid met een sterke innerlijke criticus of een diepgeworteld schuldgevoel, kan blame shifting desoriënterend aanvoelen, waardoor je gaat twijfelen aan je gevoelens, je herinneringen en zelfs je eigen waarde.
In dit deel ontdek je hoe narcisten schuld gebruiken om controle te houden, wat dit doet met je zenuwstelsel, en nog belangrijker hoe je je waarheid kunt terugvinden en jezelf kunt bevrijden van hun projecties.
Blame shifting is één van de meest verwarrende en pijnlijke vormen van manipulatie. En als je al leeft met een diepgeworteld gevoel van schuld, komt het keihard binnen.
Wat is blame shifting precies?
Blame shifting is een tactiek waarbij een narcist het gesprek, de schuld of de verantwoordelijkheid van zichzelf afwendt en naar jou verschuift. Zelfs als het overduidelijk is dat zij degene zijn die iets heeft gedaan, weet je aan het einde van het gesprek niet meer wat er nu écht is gebeurd en voel jij je alsnog schuldig.
Voor codependents, die van nature al de neiging hebben om zichzelf te overanalyseren, te pleasen en verantwoordelijk te voelen voor het welzijn van anderen, is deze dynamiek funest.
Het is meer dan ‘iemand anders de schuld geven’.
Het is een manipulatief verdedigingsmechanisme waarmee de narcist:
• Zichzelf beschermt tegen schaamte of verantwoordelijkheid
• De macht en controle behoudt over het gesprek
• Jouw realiteit zó verwringt dat jij aan jezelf gaat twijfelen
Voorbeelden:
• Je doet altijd zo moeilijk, het ligt echt aan jouw stemming.
• Als jij me niet zo had uitgedaagd, dan was ik nooit zo boos geworden.
• Je bent gewoon te gevoelig, je verdraait alles wat ik zeg.
En soms gebeurt het op bijna ‘intellectuele’ manier:
Dit zijn geen theorieën. De onderstaande zinnen zijn letterlijk zinnen die mijn ex-partner naar mijn hoofd slingerde. Niet omdat ze waar waren, maar om me aan mezelf te laten twijfelen.
• Jij neemt geen verantwoordelijkheid voor deze relatie.
• Jij draagt een masker.
• Je speelt toneel, je bent gewoon bezig met ‘method acting’.
Maar let op: dat ben jij niet.
Jij kwam met een open hart, vanuit wat je wist.
Zij kwamen met een ego-masker. Een strategie. Een verborgen agenda.
Alles wat ze jou verwijten… is precies wat ze zelf doen. En dát is blame shifting.
Wat doet dit met jou als codependent?
Blame shifting grijpt precies in op jouw kwetsbaarste plekken:
• Je gevoel van schuld
• Je angst voor afwijzing
• Je overtuiging dat het misschien wel aan jou ligt
En daardoor ga je:
• Jezelf verdedigen in plaats van je grenzen te voelen
• Analyseren in plaats van voelen wat er gebeurt
• Proberen het ‘goed te maken’, ook al heb jij niets fout gedaan
En precies dát is wat de narcist wil.
Zolang jij in die verwarring blijft, blijf jij verbonden, niet met jezelf, maar met hén.
Maar wat gebeurt er ná het gesprek?
Je loopt weg en twijfelt ineens aan alles wat je wilde zeggen.Je hoofd tolt. Je hart is moe. Je zoekt naar wat je fout deed terwijl je niets fout deed. En precies dat gevoel, die zelftwijfel, houdt je gevangen.
Waarom gebruikt een narcist deze tactiek?
Blame shifting is een vorm van projectie.
De narcist kan de schaamte of angst die onder hun gedrag ligt niet dragen en schuift het daarom op jou af.
In plaats van verantwoordelijkheid te nemen, herschrijven ze het verhaal, zodat ze zich kunnen blijven zien als slachtoffer of als rechtvaardige.
Ze verdraaien de werkelijkheid om hun imago te beschermen. En zolang jij dat verhaal overneemt, blijft hun controle intact. Als jij bent opgegroeid met schuld, conflictvermijding of een sterke innerlijke criticus, dan voelt blame shifting vertrouwd. Het haakt precies in op wat jij ooit leerde:dat jij de oorzaak bent van wat misgaat.
Zo herken je blame shifting in gesprekken:
1. Je begint met een klacht, maar eindigt met je te verdedigen.
2. Je voelt verwarring, schuld of schaamte zonder duidelijke reden.
3. Je twijfelt aan je gevoel, terwijl je daarvoor helder was.
4. Jouw pijn wordt genegeerd en omgedraaid naar hún pijn.
Wat kun je doen?
Als je midden in een blame shift zit, is het belangrijk om terug te keren naar jezelf.
• Wat voelde ik voordat dit gesprek begon?
• Welke behoefte of grens probeerde ik aan te geven?
• Klopt het écht wat er nu wordt gezegd, of voel ik een verdraaiing?
Schrijf het op. Reflecteer. Herinner jezelf aan je waarheid.
Want als iemand niet in staat is verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag, dan is dat géén reflectie van jouw waarde.
Van verwarring naar helderheid
Blame shifting werkt alleen als jij nog denkt dat jij iets moet fixen, oplossen of gladstrijken.
Maar jij hoeft niets te fixen wat jij niet hebt veroorzaakt.
Je hoeft geen schuld te dragen die niet van jou is.
Jij mag voelen wat jij voelt.
Jij mag jouw waarheid benoemen.
En jij mag stoppen met discussies die jou verwarren in plaats van verbinden.
Gaslighting – Wanneer je aan je eigen realiteit gaat twijfelen
Je worstelt niet zomaar met zelfvertrouwen. Gaslighting is geen miscommunicatie, het is een strategie die je doet twijfelen aan wat je voelt, denkt en herinnert. In dit deel ontdek je hoe narcisten jouw realiteit vervormen, waarom dit zo verwarrend is voor mensen met codependentie, en hoe je stap voor stap je waarheid terugvindt.
Wat is gaslighting?
Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij iemand structureel jouw gevoelens, herinneringen of waarneming ontkent.
Het doel? Jou laten twijfelen aan jezelf zodat je afhankelijk wordt van de ander voor wat ‘waar’ is.
“Dat heb ik nooit gezegd.”
“Je overdrijft.”
“Je bent veel te gevoelig.”
In een narcistische dynamiek zijn dit geen losse opmerkingen, het zijn wapens.
Gaslighting is geen verwarring. Het is controle.
Wat doet gaslighting met een codependent?
Codependents zijn van jongs af aan getraind in aanpassen, twijfelen en het vermijden van conflict.
Precies daardoor werkt gaslighting zo diep door:
- Je denkt dat jij de oorzaak bent van elk probleem
- Je vertrouwt je herinneringen niet meer
- Je zoekt bevestiging buiten jezelf
- Je raakt los van je intuïtie
Gaslighting is niet dat jij te gevoelig bent, het is dat zij jouw realiteit verdraaien.
Waarom narcisten gaslighten
Achter gaslighting zit angst, angst voor confrontatie, verlies van macht, afwijzing.
Een narcist wil voorkomen dat jij helder voelt, kiest of loskomt.
Daarom haken ze in op jouw zwakste plek:
Je twijfel.
Je verlangen naar bevestiging.
Je angst om verlaten te worden.
Zolang jij niet op jezelf vertrouwt, houden zij de regie.
Hoe doorbreek je gaslighting?
1. Herken het patroon – Merk op wanneer je gevoel of herinnering wordt ontkend
2. Benoem het intern – Dit klopt voor mij. Ik mag mijn waarneming vertrouwen.
3. Veranker je waarheid – Schrijf, reflecteer, spreek uit.
4. Herstel je kompas – Via lichaamswerk, innerlijk kindwerk en intuïtietraining
Je hoeft niet álles zeker te weten om jezelf te mogen vertrouwen.
Elke keer dat jij weer voelt wat waar is voor jóu, maak je een stap terug naar jezelf.
Gaslighting rooft je van je waarheid. Maar die waarheid leeft nog altijd in jou.
Je bent niet gek. Je bent gemanipuleerd.
En je kunt jezelf terugvinden helder, krachtig en verbonden met wie je werkelijk bent.
Herken je jezelf in deze patronen?
Dan weet je hoe verlammend het voelt om steeds opnieuw te twijfelen aan jezelf, terwijl je diep vanbinnen voelt dat er iets niet klopt.
Je bent niet zwak, gek of te gevoelig.
Je bent jarenlang geprogrammeerd om te overleven in onveilige liefde.
Wil je hier echt van loskomen?
Dan begint dat bij helderheid, grenzen, zenuwstelselherstel en het herschrijven van je oude patronen.
In mijn 16-weken traject help ik je stap voor stap terug naar rust, eigenwaarde en innerlijke vrijheid.
Bekijk het traject
Lees meer over mijn boek: een eerlijk verhaal over hoe het wél mogelijk is om uit deze dynamiek te breken
Je verdient liefde die veilig voelt.
En dat begint bij jezelf.