De aantrekkingskracht tussen codependent en narcist.
Waarom tegenpolen elkaar vasthouden
Ze lijken elkaars tegenpool. Maar diep vanbinnen… trekken ze elkaar onbewust aan.
De zorgzame codependent. De zelfgerichte narcist.
Het lijkt onbegrijpelijk, waarom blijven deze twee elkaar steeds opnieuw vinden?
Waarom voelt de één zich verantwoordelijk en leeggezogen, terwijl de ander de controle houdt, vaak zonder écht te verbinden?
Wat als de aantrekkingskracht geen toeval is, maar een herkenning van oude pijn?
Liefde voelt vaak als wat je kent, niet wat je nodig hebt
Codependents zijn vaak opgegroeid in een omgeving waarin liefde niet veilig of voorspelbaar was.
Misschien werd je gezien als ‘de sterke’, ‘de brave’ of ‘de aanhankelijke’. Je leerde om te zorgen, te pleasen, en je gevoelens weg te stoppen in ruil voor een beetje liefde, goedkeuring of rust.
Je zenuwstelsel raakte gewend aan spanning.
Onvoorspelbaarheid werd je norm. En dus voelt het vertrouwd wanneer iemand intens is, claimend, grillig of afstandelijk.
Je herkent het als ‘chemie’, maar wat je eigenlijk voelt, is de activatie van oude overlevingspatronen.
Het limbisch systeem herkent trauma als vertrouwd
De aantrekkingskracht is biologisch verklaarbaar. In je hersenen zit een systeem dat gevaar of veiligheid herkent op basis van vroegere ervaringen: het limbisch systeem. Wanneer je als kind liefde moest verdienen, raak je als volwassene aangetrokken tot situaties waarin je je weer moet bewijzen.
Je zoekt onbewust naar bevestiging van je oude pijn: “Zie je wel, ik ben niet genoeg.”
En je hoopt op het tegenovergestelde: “Misschien zie je mij nu wél.”
De narcist vaak charmant, krachtig of intens in het begin, raakt precies dát stuk aan: je verlangen om eindelijk wél gekozen te worden. Maar in plaats van heling… wordt het een herhaling.
Het limbisch systeem functioneert als een soort ‘emotioneel geheugen’. Het slaat vroegkinderlijke ervaringen op die niet via woorden verwerkt zijn, maar via lichaam en gevoel. Daardoor kan een volwassene zich aangetrokken voelen tot mensen of situaties die lijken op de onveilige liefde uit hun jeugd, niet omdat het goed voelt, maar omdat het bekend voelt.
Dit verklaart waarom je je veilig voelt bij het onveilige, en waarom je zenuwstelsel pas rust vindt in wat je vroeger moest overleven.
Hechtingsstijlen: de codependent is vaak angstig, de narcist vermijdend
De dynamiek tussen een codependent en een narcist is ook te verklaren via hechtingsstijlen.
De codependent zoekt nabijheid, geruststelling, bevestiging.
De narcist wisselt tussen aantrekken en afstoten waardoor die bevestiging juist steeds wordt teruggetrokken.
Zo ontstaat er een pijnlijke dans:
De één klampt zich vast, de ander neemt afstand. En beide blijven gevangen in hun eigen overlevingsstrategie. Het voelt intens. Maar het is geen liefde, het is hechting + trauma.
De angstige hechtingsstijl ontstaat vaak in een jeugd waarin liefde onvoorspelbaar was. Soms werd je gezien, soms genegeerd. Dat maakt je als volwassene hypergevoelig voor signalen van afwijzing.
De narcist heeft vaak een vermijdende of gedesorganiseerde hechting, waarbij nabijheid bedreigend voelt. In plaats van verbinding zoeken ze controle. En zo ontstaat er een pijnlijk maar magnetisch patroon: de één klampt zich vast, de ander duwt weg.
Waarom het zo moeilijk is om los te komen
Wat het extra ingewikkeld maakt:
De narcist spiegelt in het begin jouw diepste verlangen. Je voelt je gezien, begeerd, speciaal.
Maar zodra je emotioneel investeert, verschuift het patroon.
Dan begint het spel van afwijzing, schuld, verwarring.
En jouw innerlijke kind denkt: “Als ik nog liever ben… als ik me nog beter aanpas… dan blijft de liefde.”
Het is geen bewuste keuze om te blijven. Het is een traumareactie. Je zenuwstelsel herkent die verwarring als ‘normaal’.
Dit komt niet door naïviteit of zwakte, maar doordat je zenuwstelsel die intense cyclus herkent als ‘normaal’. Na elke afwijzing komt er een piek van aandacht, die je als beloning ervaart. Zo ontstaat een verslavende cyclus van hoop, teleurstelling en versmelting, die vergelijkbaar is met hoe het brein reageert op middelen zoals alcohol of suiker.
De eerste stap, bewustwording van de dynamiek
Zolang je denkt dat deze relatie ‘anders’ is – of dat jij het probleem bent – blijf je gevangen in die cirkel.
De eerste stap naar werkelijke bevrijding is zicht krijgen op het patroon.
Niet met schaamte, maar met mildheid:
Je zocht liefde. Je vond een spiegel.
En die spiegel laat zien wat nog geheeld mag worden.
Liefde mag veilig zijn, geen strijd
Je hoeft je niet te bewijzen om geliefd te zijn.
Je hoeft geen pijn te verdragen om gezien te worden.
Liefde hoort geen puzzel te zijn, maar een bedding.
Herken je jezelf hierin?
Dan ben je niet zwak, maar wijs geworden.
En misschien… is dit het begin van iets nieuws:
Een liefde waarin jij jezelf niet meer hoeft te verliezen.