Empathisch of Codependent?

 

 

Wanneer voelen, zorgen en afstemmen ten koste gaan van jezelf

Je voelde altijd al veel. Maar voel je ook jezelf?

 

 

Misschien noem je jezelf empathisch, zorgzaam of hooggevoelig. Je voelt haarfijn aan wat anderen nodig hebben. Je bent er altijd. Je luistert, helpt, troost.

 

Maar ergens wringt er iets.

 

Want al dat zorgen, afstemmen en geven lijkt niet altijd uit vrije keuze te komen. Er is een onderliggende spanning. Alsof je móét geven. Alsof je op een onzichtbare manier verbonden bent aan de behoeften van anderen. Alsof jouw veiligheid afhangt van hoe goed je anderen aanvoelt.

 

Sommige mensen zijn van jongs af aan al uitzonderlijk gevoelig. Niet omdat ze dat gekozen hebben, maar omdat ze geboren zijn in een veld van spanning, verlies of onverwerkt trauma. Ze voelden vóór ze konden spreken. Deden aanvoelen vóór ze zichzelf mochten leren voelen.

 

Dan is het tijd om je af te vragen:

Ben ik écht empathisch? Of leef ik vanuit een oude wond?

Wat gezonde empathie wél is – en wat het níét is

 

Empathie is een prachtige menselijke capaciteit. Het vermogen om je in te leven in de ander, zonder jezelf te verliezen.

 

Maar wat veel mensen ‘empathie’ noemen, is in werkelijkheid geen gezonde empathie meer. Het is een overlevingsstrategie. Een patroon dat ooit is ontstaan uit onveilige hechting, onvoorspelbare ouderlijke dynamiek of emotionele verwaarlozing.

 

Te veel empathie is geen gave. Het is een wond.

 

Te veel empathie is geen gave. Het is een wond.

Je leerde als kind

Als ik goed aanvoel wat anderen nodig hebben, ben ik veilig.
Als ik me aanpas, word ik niet afgewezen.
Als ik zorg, word ik gezien.

 

Overempathie is dus niet alleen aangeleerd gedrag, bij velen is het al voelbaar vanaf de geboorte. Sommige kinderen worden empathisch geboren, in een systeem dat hun gevoeligheid nooit heeft kunnen dragen. Ze pikken spanningen op die niet van hen zijn. Ze zorgen vóór ze zichzelf ooit hebben leren voelen.

 

 

Narcisme vs. Overempathie – Twee uitersten, één oorsprong

 

In mijn praktijk zie ik vaak deze tegenpolen:

  •  De narcist — die zichzelf centraal stelt, zich afsluit voor de emoties van anderen, en nooit echte empathie heeft ontwikkeld.
  •  De codependent — die de emoties van anderen voelt alsof ze van zichzelf zijn, en zichzelf verliest in het zorgen, pleasen of aanpassen.

 

Beiden zijn uitingen van dezelfde wond.

Het gemis aan onvoorwaardelijke liefde, erkenning en veiligheid in de jeugd.

 

Maar waar de narcist zich afsluit, leert de codependent zich juist openstellen tot het pijnlijke toe. Dat lijkt nobel, maar heeft vaak niets te maken met werkelijke verbinding. Het is een vorm van zelfverlating.

 

 

Hoe herken je overempathie of codependentie?

 

Misschien herken je dit:

  • Je voelt je verantwoordelijk voor het welzijn van anderen

  • Je weet feilloos wat iemand anders voelt, maar niet wat jij zelf nodig hebt

  • Je voelt je schuldig als je grenzen stelt

  • Je trekt mensen aan die jou gebruiken, domineren of leegtrekken

  • Je bent bang voor conflicten, stilte of afwijzing

  • Je hebt moeite met ‘nee’ zeggen, zelfs als je over je grens gaat

  • Je voelt je alleen waardevol als je geeft, helpt of redt

  • Je mist een stevig gevoel van ‘ik’

Dit zijn geen karakterfouten. Het zijn echo’s van een kind dat zich moest aanpassen om liefde en veiligheid te ervaren.

 

 

 

Je bent niet ‘te gevoelig’. Je bent nooit écht gezien in wie jij bent.

 

Als je je hierin herkent, is dat geen reden tot schaamte. Het betekent dat je jarenlang je empathisch vermogen hebt ingezet om anderen te lezen om jezelf te beschermen tegen afwijzing, onvoorspelbaarheid of emotionele honger.

 

Maar het goede nieuws is:

Je kunt dit helen.

Je kunt weer leren voelen wie jíj bent, los van de ander. Je kunt je empathie bevrijden van oude patronen, zodat het geen last meer is, maar een kracht.

 

 

 

 

Wat als je jezelf mag voelen — zonder je te verliezen in de ander?

 

Echte empathie betekent:

Aanwezig zijn bij de ander, zonder jezelf te verlaten.

En dat is precies wat je mag herleren.

 

Je hoeft je niet langer te verschuilen achter het rookgordijn van “zo ben ik nou eenmaal”. Je bent niet geboren om jezelf op te offeren. Je bent geboren met een kern. Een stem. Een eigen waarheid.

 

 

 

Voel je dat dit over jou gaat?

 

Misschien ben je klaar voor een diepere beweging. Voor herstel van jouw grenzen, jouw gevoel, jouw ‘ik’.

Ontdek het 16-weken Codependentie Herstel Traject – speciaal ontwikkeld voor mensen met een groot empathisch vermogen, die zich eindelijk willen herverbinden met zichzelf.

 

 

 

 

 

Verdiep je verder – herkenning, inzicht en richting